تحلیل اثر بار الکتریکی در شبکه توزیع الکتریکی

بررسی و تحلیل پیش بینی بار در شبکه های توزیع الکتریکی

هدف از یک شبکه توزیع الکتریکی، توزیع توان از پست اصلی یا منبع به بارهای مختلف است. مهندسین طراح سیستم در انتخاب بسیاری از عواملی که در طراحی یک سیستم وارد می شوند آزادی عمل دارند. با این حال، مهمترین عامل یعنی مشخصه بار الکتریکی ، تنها عاملی است که طراح روی آن کنترلی ندارد.

پرسنل مسئول طراحی با بهره برداری از یک سیستم توزیع الکتریکی باید اطلاعاتی از مشخصه های بار، جهت طراحی و بهره برداری هوشمندانه سیستم در اختیار داشته باشند. کیفیت تغذیه که لازم است از استاندارد مشخصی تبعیت کند، نیاز اولیه سیستم است. در نبود یک کیفیت تغذیه از پیش تعریف شده، طراحی سیستم باید عملکرد رضایت بخش همه بارها را تضمین کند. بار مورد نظر نه تنها باید به شکلی مطلوب کار کند بلکه تغذیه نامطلوب دیگر بارها را نیز نباید موجب شود.

ترکیب های مختلفی از طراحی های الکتریکی، مکانیکی و اقتصادی گوناگون را می توان برای تغذیه مناسب بار به کار برد ولی در بهترین طراحی باید تعادل میان این طراحی ها را حفظ نمود. طراحی سیستم الکتریکی می تواند شکل های متعددی داشته باشد با این حال، معمولاً شرایط محلی یا نیاز به پیوستگی تغذیه، انتخاب یک طراحی مکانیکی ویژه را ایجاب می کند.

از تعادل میان طراحی های مکانیکی و الکتریکی معمولاً طراحی اقتصادی که باید تعادلی میان درآمد و هزینه های کلی ایجاد کند حاصل می شود. مطلوب ترین سیستم، سیستمی است که کیفیت تغذیه تثبیت شده را به اقتصادی ترین صورت برآورده کند. شناخت مشخصه بار نیز در عملکرد مؤثر سیستم برای حصول اقتصادی ترین وضعیت بهره برداری لازم است.

مشکلی که معمولاً در رابطه با بارها وجود دارد تعیین میزان تأثیر تک تک بارها یا گروهی از بارها روی طراحی با عملکرد سیستم در نقطه ای خاص از سیستم، بر بخشی از سیستم یا روی کل سیستم از تک تک بارها گرفته تا منبع قدرت اصلی است.

قسمت مورد نظر از سیستم می تواند سیستم توزیع چند منظوره مربوط به مشترکین باشد که ممکن است داخل یک ساختمان تجاری، یک کارخانه صنعتی، یک مصرف کننده مسکونی با در یک مزرعه قرار داشته باشد. اگر تنها سیستم مصرفی الکتریکی مورد توجه باشد، قسمت مورد نظر از سیستم می تواند سیستم ثانویه، ترانسفورماتور توزیع، قسمتی یا تمامی سیستم اولیه، پست اولیه با سیستم زیر انتقال باشد.

مراحل-ارسال-توان-الکتریکی-از-تولید-تا-مصرف

مشخصه های بار الکتریکی برای تحلیل های هوشمند ولتاژ و بارگیری حرارتی سیستم توزیع برق ضروری هستند. چنین تحلیل هایی شامل تعیین شرایط موجود، شرایط تحمیلی و ارائه راه حل ها با روش های تصحیح کننده مورد نیاز برای برطرف کردن شرایط نامطلوب است. برای اعمال مؤثر مشخصه های بار، مهندس باید مفهوم و کاربرد عملی مشخصه های بار را درک کند.

در صورت کامل نبودن اطلاعات مورد نیاز برای تحلیل باید از تقریب استفاده نمود. در چنین شرایطی، مهندس باید آگاه باشد که نتایج تحلیل تقریبی هستند و تنها باید به عنوان راهنما مورد استفاده قرار گیرند. بدیهی است نتایج تحلیل قابل اعتمادتر از داده های مشخصه بار به کار رفته در تحلیل نیستند (دقت اطلاعات خروجی معمولاً کمتر از دقت اطلاعات ورودی است).

طبقه بندی بار الکتریکی

طبقه بندی بارها بدون در نظر گرفتن یک پایه و اساس برای طبقه بندی می تواند باعث سردرگمی شود. معمولاً بارها را به منظور خاصی طبقه بندی می کنند. البته طبقه بندی های به کار رفته در صنعت، در حالت کلی قابل استفاده در تمامی شرایطی که در آنها بارها نیاز به طبقه بندی دارند نمی باشند.

بارها را می توان با توجه به شرایط محیطی یا جغرافیایی، نوع مصرف کننده (یعنی تولید یا تنها خدمات)، وابستگی مصرف کننده به تغذیه الکتریکی، تأثیرات بارها روی دیگر بارها و به طور کلی روی سیستم، برنامه و زمان بندی نرخ تغذیه قابل اعمال و یا بارهایی که نیاز به توجهی خاص دارند طبقه بندی نمود.

یک طبقه بندی می تواند برای بیش از یک شیوه که بارها به آن شکل طبقه بندی شده اند مورد استفاده قرار گیرد. با این وجود، یک بار مشخص به یک طبقه از هر شیوه اعمال می شود. طبقه بندی ها را می توان به یک تغذیه الکتریکی تنها با ترکیبی از گروه های گوناگون سرویس دهنده در یک منطقه اعمال نمود.

مشخصه های عمومی بار الکتریکی

داده های به دست آمده از یک گروه تجهیزات سنکرون شده که مقادیر الکتریکی مختلفی را ثبت می کنند می تواند به خوبی یک بار را توصیف یا تشریح کند به گونه ای که اثر آن بار بر سیستم معین شود. البته استفاده مستقیم از چنین مقادیر ثبت شده یا نمودارها در توصیف نوشتاری یا گفتاری بار چندان هم ساده نیست. اصطلاحات گوناگونی در مهندسی توزیع برای نشان دادن ارتباط میان مقادیر الکتریکی تعریف کننده یک بار به کار می رود.

چنین روابطی باید در یک مطالعه مهندسی برای تعیین اثرات بار روی سیستم قابل استفاده باشند. 

توان الکتریکی

توان، نرخ زمانی انتقال انرژی است. برای مقاصد تحلیلی، در مداری با جریان متناوب، می توان را با توجه به نوع آن تعریف نمود.

این انواع عبارتند از: ۱) توان لحظه ای، ۲) توان ظاهری، ۳) توان اکتیو، ۴) توان راکتیو، ۵) توان برداری، ۶) توان اعوجاج و ۷) توان مجازی.

این اصطلاحات عموماً در سیستم با جریان متناوب، صرف نظر از شکل موج ولتاژ و جریان، به کار می روند. معمولاً فرض بر این است که شکل موج های اعمال شده به سیستم قدرت از نوع سینوسی است مگر این که اطلاعات مربوط به شکل موج در دسترس باشد.

اگر ولتاژ و جریان هر دو سینوسی باشند توان اعوجاج برابر صفر و توان مجازی برابر با توان راکتیو خواهد بود. با توجه به این که موارد (۱) ، (۲) ، (۳) ، (۴) و (۵) را می توان در سیستم های با ولتاژ و جریان سینوسی به کار برد.

توان الکتریکی لحظه ای

توان لحظه ای در نقطه ورودی یک مدار الکتریکی، نرخ انرژی الکتریکی منتقل شده توسط مدار به منطقه است. توان لحظه ای در یک مدار تک فاز دو سیمه، برابر با حاصل ضرب جریان لحظه ای گذرنده از نقطه ورودی مدار در اختلاف پتانسیل میان آن نقطه ورودی و یک نقطه ورودی دیگر که به عنوان مرجع در نظر گرفته می شود، است.

توان لحظه ای در سرهای ورودی یک مدار چند فاز برابر با جمع جبری حاصل ضرب های جریان های لحظه ای در سرهای ورودی در اختلاف پتانسیل میان آن سرهای ورودی و یک نقطه دوم (نقطه مرجع) که همه اختلاف پتانسیل ها نسبت به آن سنجیده می شوند است. این نقطه مرجع می تواند نقطه خنثی سیستم باشد. توان لحظه ای به صورت تابعی از زمان، (p (t، در یک مدار سه فاز که در آن اختلاف پتانسیل و جریان سینوسی هستند.

توان ظاهری

توان ظاهری در دو سر ورودی یک مدار تک فاز دو سیمه، برابر با حاصل ضرب عددی (در مقابل ضرب برداری) جریان مؤثر یک هادی در اختلاف پتانسیل مؤثر میان دو سر ورودی است.

تعریف توان ظاهری در سرهای ورودی یک مدار چند فاز بطور کلی زیاد ساده نیست. در حالت کلی، توان لحظه ای حسابی و جبری که هر دو در استاندارد آمریکایی تعاریف اصطلاحات الکتریکی تعریف می شوند با هم فرق دارند. در تحلیل معمولی یک سیستم قدرت مربوط به بارها و مشخصه های بار، بارها تعادل در نظر گرفته می شوند (مجموعه های متفارن از ولتاژها و جریان ها). در این حالت، توان حسابی و توان جبری با هم برابر و معادل اندازه توان فازوری می باشند.

رابطه-توان-اکتیو-راکتیو-و-توان-ظاهری

ضریب تقاضا یا دیماند در تاسیسات برقی

ضریب تقاضا یا دیماند تاسیسات برقی یا سیستم، میانگین بار در ترمینال های ورودی آن در یک بازه زمانی مشخص است. بار که موضوع مورد بحث ماست می تواند هر نوع از توان، همچون توان اکتیو، توان راکتیو، توان ظاهری، توان برداری یا جریان باشد. پس تقاضا را می توان برحسب کیلووات، کیلووار، کیلو ولت – آمپر، آمپر یا دیگر واحدهای مناسب قابل استفاده برای بار بیان کرد.

دوره تناوبی که میانگین بار روی آن گرفته می شود، بازه تقاضا است. بازه تقاضا، توسط کاربرد خاص مورد نظر که به وسیله ثابت زمانی گرمایی دستگاه مورد نظر یا طول مدت بار کنترل می گردد، تعیین می شود. بارهای ناشی از دستگاه های جوش مقاومتی با جریان های راه اندازی موتور، آنی می باشند. با این حال، دستگاه ها ثابت زمانی های گرمایی طولانی دارند چنان که بازه های زمانی ۱۵ دقیقه، ۳۰ دقیقه، یک ساعت و حتی طولانی تر، عملی تر هستند. عبارت بیان کننده تقاضا باید همیشه شامل بازه تقاضا باشد در غیر این صورت این عبارت بی معنی خواهد بود.

تغییرات تقاضا بر حسب بازه تقاضا برای یک بار معین در شکل زیر نشان داده شده است. چنین دوره باری را می توان به وسیله یک دستگاه ثبات به دست آورد. این دستگاه ثبات به گونه ای فوق میرا شده است که نوسانات سریع بار را ثبت نمی کند.

تغییرات-بار-بر-حسب-محدوده-زمانی-تقاضا
تغییرات بار بر حسب محدوده زمانی تقاضا

تقاضای بار را نباید با بار پیوسته نامی اشتباه کرد. تقاضا، بار میانگینی است که یک وسیله در طول یک بازه به سیستم تحمیل می کند. بار پیوسته نامی، مقدار نامی روی پلاک یک دستگاه که در شرایط نامی و مشخص کار می کند است.

پیک دیماند یا تقاضای ماکزیمم تاسیسات الکتریکی

تقاضای ماکزیمم یا پیک دیماند در تاسیسات الکتریکی با سیستم، حداکثر تقاضایی است که در طول یک دوره زمانی رخ می دهد. ماکزیمم تقاضا بر حسب واحدهای مناسبی از نوع بار هم چون KVA،KW، آمپر یا دیگر واحدهای مناسب بیان می شود. پیک دیماند از رابطه زیر به دست می آید:

فرمول-ضریب-دیماند

جنس بار می تواند هر کدام از انواع توان ذکر شده در بخش توان باشد. معمولاً تقاضای ماکزیمم از بیشترین اهمیت در سیستم برخوردار است چرا که چه از نظر بارگیری گرمایی با افت ولتاژ، بدترین شرایط کاری تحمیلی به یک سیستم است.

همانند تقاضا، عبارت بیان کننده تقاضای ماکزیمم نیز باید بازه تقاضا را تعریف نماید. این عبارت همچنین باید دوره ای را که در طول آن یک تقاضای خاص در میان همه بارها ماکزیمم بوده است، برای مثال دوره روزانه، هفتگی، ماهانه یا سالانه تعریف کند. برای تکمیل شدن تعریف، این عبارت تقاضای ماکزیمم باید مبین چگونگی مشاهده تقاضا باشد. به عنوان نمونه: تقاضای ماکزیمم ممکن است با این عبارت بیان شود، “تقاضای ماکزیمم ماهانه، ۳۰ دقیقه ای مجموعه بارها”.

چگونگی تغییرات تقاضای ماکزیمم یک سیستم نسبت به بار، تقاضا را می توان در شکل بالا مشاهده نمود. اگر بار متغیر با زمان باشد (ثابت نباشد)، افزایش بازه تقاضا موجب کاهش ماکزیمم تقاضا می شود اما اگر بار در طول یک بازه تقاضای معلوم، ثابت باشد کاهش دادن بازه تقاضا باعث افزایش تقاضای ماکزیمم نمی شود. شکل زیر نمودار مصرف بار و تقاضا در یک شبانه روز تابستان را نشان می دهد.

نمودار-مصرف-بار-در-یک-شبانه-روز-تابستان
نمودار مصرف بار در یک شبانه روز تابستان

اصطلاحات دیگری نیز برای توصیف تقاضای بارهای وابسته یا مستقل از زمان به کار می رود. این اصطلاحات عبارتند از تقاضای هم زمان با غیر هم زمان. با وجودی که این اصطلاحات بسیار به کار می روند، تعاریف آن ها هنوز استاندارد نشده است.

تقاضای هم زمان در تاسیسات الکتریکی

تقاضای یک گروه متشکل از بارهای مختلف است. به عبارت دیگر تقاضای هم زمان در تاسیسات الکتریکی، تقاضای کلی گروه در یک بازه مشخص است. این اصطلاح را در مورد یک گروه مرکب از بارهای مستقل نیز می توان به کار برد و تقاضایی است که گروه در یک بازه مشخص به سیستم تحمیل می کند. این تقاضا برابر مجموع تقاضاهای تحمیل شده از سوی تک تک بارها در بازه مشخص است. به عبارت دیگر، این تقاضا مجموع سهم های تک تک بارها در تقاضای هم زمان است. مقداری که بیشترین اهمیت را دارد، تقاضای هم زمان ماکزیمم است.

تقاضای غیر هم زمان در تاسیسات الکتریکی

مجموع تقاضاهای گروهی از بارهاست که محدودیتی در مورد بازه زمانی اعمالی تقاضاها ندارند. با توجه به تقاضای غیر هم زمان، تقاضاهای مورد توجه معمولاً تقاضاهای ماکزیمم هر مصرف کننده هستند. بنابراین، معمولاً به آن ها تقاضای غیر هم زمان ماکزیمم اطلاق می شود. با توجه به این که این تقاضا برای تعداد معینی از بارها قابل استفاده است تقاضای غیر هم زمان ماکزیمم مبین میانگین تقاضای ماکزیمم بارها است.

این تعریف را به همین صورت می توان به بارهای وابسته یا مستقل نیز اعمال کرد. ماکزیمم تقاضای غیر هم زمان معمولاً به بارهای مستقل اعمال می شود در حالی که ماکزیمم تقاضای هم زمان برای بارهای وابسته به کار می رود. اگر ماکزیمم تقاضاها همزمان باشند ماکزیمم تقاضای غیر هم زمان مبین ماکزیمم تقاضای یک گروه از بارهای غیر مستقل نیز است.

آسان تر خواهد بود که تقاضای هم زمان ماکزیمم و تقاضای غیر همزمان ماکزیمم برحسب واحدهای تقاضا بر تعداد بارها بیان شوند. بنابراین تقاضای غیر هم زمان ماکزیمم، متوسط حسابی تقاضای ماکزیمم تک تک بارها است.

شیوه اندازه گیری تقاضای ماکزیمم تنها در صورتی مهم است که بار نوسانی باشد به گونه ای که طول مدت زمان پیک بار کمتر از دو برابر بازه تقاضا باشد. تقاضای ماکزیمم با بازی مجتمع یا بلوکی در دوره های زمانی ناپیوسته اندازه گیری می شود. تقاضای ماکزیمم یک بار معلوم با طول مدت پیک کمتر از دو برابر بازه تقاضا بستگی به محدوده زمانی که پیک بار در آن رخ می دهد دارد.

پیش افتادن یا عقب افتادن مرزهای بازه تقاضا موجب تغییرات تقاضای مربوطه می شود. بنابراین تقاضای مربوطه بستگی به زمان پیک بار مربوطه با توجه به محدوده بازه تقاضا دارد. اگر پیک بار منطبق بر مرزی حد فاصل بازه های تقاضا باشد، هر کدام از دو بازه شامل قسمتی از پیک خواهد بود. بنابراین تقاضای هر بازه کمتر از حالتی خواهد بود که پیک به یک بازه محدود می شد.

از این مسأله معمولاً با عنوان “تکه تکه کردن پیک” یاد می شود. اگر در طول یک دوره تعداد زیادی پیک رخ دهد یا به عبارت دیگر شامل تعداد زیادی دوره سیکل بار باشد این احتمال وجود دارد که حداقل یک پیک تکه تکه نشود. همچنین برای امکان تکه تکه شدن پیک، طول مدت تک تک پیک ها باید کمتر از بازه تقاضا باشد.

تقاضای ماکزیمم اشاره شده، لزوماً نشان دهنده بارگیری گرمایی دستگاه ها نیست. دمایی که یک ترانسفورماتور پس از اتصال به یک بار معین به آن می رسد تابعی از دمای اولیه، طول مدت و اندازه بار است. دمای اولیه بستگی به بار درست پیش از زمان پیک دارد. اثر دما بستگی به درجه حرارت و طول مدت آن دارد که آن نیز به نوبه خود بستگی به بارگیری قبلی، بارگیری کنونی و بارگیری بعد از پیک دارد.

یک بار ثابت و یک بار با همان پیک که تنها به مدت دو بازه تقاضا دوام دارد، هر دو دارای یک تقاضای ماکزیمم یکسان می باشند. با این حال اثرهای دو بار متفاوت خواهد بود. برای تعیین ظرفیت تحمل جریان یک دستگاه با ثابت زمانی گرمایی کوتاه، باید جریان لحظه ای با تقاضا در بازه به طول دو یا سه برابر ثابت زمانی گرمایی را در نظر گرفت.

روش های کاهش هزینه های دیماند مصرفی

یکی از روش های کاهش هزینه های دیماند مصرفی، بهره گیری از سیستم های تجدید پذیر، مانند سیستم انرژی خورشیدی است. یک سیستم ذخیره انرژی مانند سیستم های فتوولتائیک می تواند میزان پیک دیماند را کاهش دهد.

این سیستم در طول ساعات کم مصرف شبانه روز شارژ می شود و در زمان پیک بار دشارژ شده و از انرژی ذخیره شده آن استفاده می گردد و بدین صورت پیک دیماند مطابق شکل زیر کاهش می یابد.

مقایسه-منحنی-بار-و-پیک-دیماند-قبل-و-بعد-از-نصب-سیستم-خورشیدی
مقایسه منحنی بار و پیک دیماند قبل و بعد از نصب سیستم خورشیدی

ضریب پراکندگی بار در سیستم های توزیع برق

به مجموع حداکثر دیماند یا تقاضای بارهای شبکه تقسیم بر ماکزیمم تقاضای مجموع بارها به طور هم زمان، ضریب پراکندگی بار گفته می شود. هر چه ضریب پراکندگی بیشتر باشد مصرف انرژی کمتر است.

  • Demand Factor : ضریب دیماند (ضریب تقاضا)
  • Diversity Factor : ضریب پراکندگی

مقدار ضریب پراکندگی همیشه بزرگتر یا مساوی یک است. در شکل زیر مقادیر ضریب دیماند و پراکندگی را برای مصرف کننده های مختلف در یک سیستم نمونه را مشاهده می کنید.

ضریب-پراکندگی-در-سیستم-توزیع-برق

ضریب بهره وری سیستم 

ضریب بهره وری سیستم نسبت تقاضای ماکزیمم یک سیستم به ظرفیت نامی سیستم است. باید توجه داشت که ضریب بهره وری قسمتی از سیستم، به شکلی مشابه به صورت نسبت تقاضای ماکزیمم قسمتی از سیستم به ظرفیت نامی قسمت مورد نظر از سیستم تعریف می شود. تقاضای ماکزیمم و ظرفیت نامی بر حسب یک واحد بیان می شوند بنابراین ضریب بهره وری بدون دیمانسیون است.

هر عبارتی برای بیان ضریب بهره وری باید شامل بازه تقاضا و دوره ای که روی آن تقاضای ماکزیمم اعمال می گردد باشد. ضریب تقاضا مبین درجه هم زمانی تغذیه کل بار متصل شده است در حالی که ضریب بهره وری، نشان دهنده درجه بارگیری یک سیستم در طول پیک بار در مقایسه با ظرفیت سیستم است.

در حالی که ظرفیت نامی یک سیستم یا قسمتی از یک سیستم معمولاً به وسیله ظرفیت گرمایی آن تعیین می شود ممکن است افت ولتاژ ناشی از باری که کمتر از ظرفیت گرمایی سیستم است از محدوده مجاز تجاوز کند. در این صورت ظرفیت گرمایی سیستم از ظرفیت افت ولتاژ آن فراتر خواهد رفت.

در محاسبه ضریب بهره وری باید مقدار کوچکتر بین ظرفیت گرمایی و ظرفیت افت ولتاژ مورد استفاده قرار گیرد. با این وجود، توصیف به کار رفته برای ضریب بهره وری باید شامل مبنای استفاده شده برای ظرفیت نامی باشد.

مفهوم ضریب بار در شبکه های توزیع

ضریب بار در شبکه توزیع برق نسبت میانگین بار در یک دوره زمانی مشخص به پیک بار رخ داده در آن دوره است. این ضریب بار میانگین بر حسب پریونیت پیک بار بیان می شود. پیک بار می تواند بار لحظه ای ماکزیمم یا میانگین ماکزیمم در یک بازه زمانی مشخص باشد (تقاضای ماکزیمم). روابط ضریب بار در ادامه بررسی می شود.

روابط-و-فرمول های-ضریب-بار-روزانه-ماهانه-سالانه

پیک بار در این تعریف معمولاً برابر تقاضای ماکزیمم گرفته می شود زیرا در محاسبات تجاری درگیر با پیک بار، این پیک برابر بزرگترین مقدار از میان همه میانگین های بار (تقاضا) در یک بازه زمانی مشخص از یک پریود زمانی معین گرفته می شود. بارهای میانگین و ماکزیمم باید بر حسب یک واحد بیان شوند تا ضریب بار بدون دیمانسیون باشد. ضریب بار را می توان به هر یک از انواع مختلف توان قید شده در بخش توان، اعمال نمود.

تعریف ضریب بار باید دقیق باشد زیرا این ضریب، بازه تقاضا – پریودی که روی آن تقاضای ماکزیمم و بار میانگین اعمال می شود- را تعریف می کند. شیوه اندازه گیری، تقاضای ماکزیمم و بار درگیر مسأله را تعریف می کند. برای یک بار معلوم، به جز در موردی که سیکل بار مرکب از سیکل های بار مشابه است معمولاً افزایش پریود موجب کاهش ضریب بار می شود.

در این حالت مصرف انرژی در زمان بزرگتری توزیع می گردد بنابر این بار میانگین برای پریود طولانی تر، کمتر است بی آنکه تغییری در تقاضای ماکزیمم روی دهد. در نتیجه برای پریود طولانی تر، ضریب بار کمتر است. ضریب بار سالانه برای یک بار فصلی به میزان قابل توجهی کمتر از ضریب بار روزانه یا هفتگی آن بار برای پریودی که تقاضای ماکزیمم در آن رخ می دهد است. ضریب بار هفتگی احتمالاً کمتر از ضریب بار روزانه مربوط به روزی از آن هفته که تقاضای ماکزیمم در آن روی می دهد است.

ضریب بار، بزرگتر از صفر و کوچکتر یا مساوی یک است. باری که در طول پریود ثابت است ضریب باری معادل ۱ یا ۱۰۰ درصد دارد زیرا بار میانگین و بار پیک آن برابرند. ضریب بار معمولا بسیار کمتر از این مقدار است. یک ساعت الکتریکی ضریب بار معادل ۱۰۰ درصد دارد ولی مقدار این بار بر حسب تقاضای ماکزیمم و مصرف Kwh ناچیز است.

به طور کلی، ضریب بار برای یک سیکل بار معین تابعی از بازی تقاضا است زیرا تقاضای ماکزیمم معمولاً بستگی به بازه تقاضا دارد. این موضوع در بخش های مربوط به تقاضا و تقاضای ماکزیمم عنوان شد. با این حال، ضریب بار برای یک سیکل بار معین که در آن پیک بار برای چندین بازه تقاضا طول می کشد، با افزایش بازه تقاضا تا نقطه ای که بازه تقاضا برابر طول مدت پیک شود، بدون تغییر باقی می ماند زیرا بارهای میانگین و پیک هر دو در آن محدوده از بازه های تقاضا ثابت می مانند. و اساساً، ضریب بار بیانگر درجه ای از تداوم پیک بار در طول یک پریود است.

سیکل های بار با شکل های مختلف و پیک بارهای مختلف ممکن است ضرایب بار یکسان داشته باشند. برای تساوی ضرایب بار کافیست که نسبت های بارهای میانگین به پیک این سیکل ها برابر باشند.

رشد بار الکتریکی

تنها در موارد خاصی که احتمال تغییر بار وجود ندارد، سیستم بدون در نظر گرفتن بار آینده و فقط برای تأمین بار فعلی طراحی می شود. به طور کلی در یک طراحی اقتصادی، رشد بار در آینده باید منظور شود. درجه و میزانی که برای رشد بار الکتریکی در طراحی سیستم در نظر می گیرند بسته به اینکه طراحی با توجه به نیازهای یک مشتر ک خاص انجام می گیرد و یا این که طراحی در حالت کلی در محدوده ای گسترده بر اساس مقادیر نامی تک تک تأسیسات و استانداردسازی صورت می پذیرد، متغیر است.

طراحی در محدوده طولانی مدت سیستم، معمولاً با مشکلات عمده ای روبروست که با استفاده از امکانات موجود به دقت تحلیل می شود. چنین مشکلاتی لزوماً محدود به یک سیستم خاص نیست ولی عموماً در صنعت مورد توجه است.

نرخ سالانه رشد بار که مبین مقدار افزایش بار است نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. منحنی شکل زیر نشان دهنده چنین رابطه ای برای یک رشد بار خاص است. نرخ رشد بار لازم برای دو برابر شدن بار بعد از چند سال را می توان از منحنی به دست آورد.

نرخ رشد بار لازم برای دو برابر شدن بار در چند سال
نرخ رشد بار لازم برای دو برابر شدن بار در چند سال

با وجودی که طراحی اقتصادی به شدت متأثر از طراحی الکتریکی و مکانیکی است، رشد بار از درجه اول اهمیت برخوردار است. با توجه به تأثیر رشد بار بر روی هزینه بهره برداری، درآمد و دیگر عوامل، مشخصه بار عاملی مهم در طراحی سیستم و بهره برداری از آن به حساب می آید. قطع نظر از نحوه اعمال اصول اقتصادی، رشد بار باید در نظر گرفته شود.

رشد بار را می توان برای نشان دادن تغییرات هر یک از مشخصه های بار گوناگونی که به وسیله آن ها بار بزرگتری به سیستم تحمیل می شود استفاده نمود. با توجه به یک عامل خاص، رشد بار می تواند باعث افزایش تقاضای ماکزیمم، مصرف انرژی، یا هر دو شود.

با این حال کمیت های مورد توجه در یک گستره سیستمی، مصرف KWh سالانه میانگین بر هر مصرف کننده و تقاضاهای ماکزیمم غیر همزمان می باشند. هر عبارتی برای توصیف رشد بار باید کمیتی که بر اساس آن رشد اعمال شده است را نشان دهد.

کاربردهای مشخصه های بار الکتریکی در طراحی سیستم توزیع

کاربرد اصلی مشخصه های بار الکتریکی در سه نوع کلی تحلیل های سیستم های توزیع الکتریکی، یعنی در مطالعات کنترل ولتاژ، برآورد تلفات سیستم و ملاحظات مربوط به بارگیری حرارتی است. البته مشخصه های بار در برنامه های مربوط به بهبود شکل منحنی بار سیستم که با ارتقاء و توسعه بارهایی که مطلوب ترین مشخصه ها را دارند انجام می شود به کار می آیند.

در یک تحلیل کامل شامل بارها، اطلاعات مربوط به توان های اکتیو و راکتیو مورد نیاز است. با وجودی که تلفات و بارگیری حرارتی را می توان از روی اندازه جریان ها تعیین کرد، در مورد منابع توان های اکتیو و راکتیو تحلیل باید بکمک مؤلفه ها صورت بگیرد. توان اکتیو مورد نیاز مبین نیاز به انرژی است که تنها از طریق یک محرک اولیه واقع در نیروگاه می توان آن را تأمین نمود.

ولی توان راکتیو را هم از ماشین های فوق تحریک و هم خازن های استاتیکی می توان تأمین کرد. در حل کامل یک مسأله مربوط به افت ولتاژ، بارگیری حرارتی یا برآورد تلفات باید چاره ای نیز برای رفع شرایط نامطلوب اندیشید. همچنین شاید تعیین بهترین شیوه تغذیه یک بار معین لازم باشد. برای تحلیل هر یک از انواع مسائل، اطلاعات مربوط به توان های اکتیو و راکتیو مورد نیاز است.

کاربرد مشخصه های بار در یک مسأله خاص مهندسی بستگی به نوع مسأله دارد. در مسائل مربوط به کنترل ولتاژ، عوامل مهم، مولفه های بار (توان اکتیو و راکتیو هر کدام بصورت جداگانه) می باشند زیرا مولفه های افت ولتاژ با مولفه های مربوطه از بار، نسبت مستقیم دارند. در چنین مطالعه ای که بارها متغیرند تقاضاهای اکتیو (کیلووات) و راکتیو (کیلووار) عملی تر هستند.

در مطالعات مربوط به تلفات و بارگیری حرارتی دستگاه های بار تنها از جهت تاثیر گذاری روی عواملی که در این مطالعات از درجه اول اهمیت برخوردار هستند مهم است. با توجه به اینکه تلفات هادی متناسب با مربع جریان بار است در مطالعات تلفات و بارگیری حرارتی، مربع جریان بار از جریان بار مهمتر است. نظر به اینکه معمولاً تلفات متغیر است و مشخصه های بار را برای تلفات نیز می توان به کاربرد، تقاضای (معمولاً تقاضای ماکزیمم) تلفات از اهمیت ویژه ای برخوردار است. نسبت تقاضای تلفات میانگین به تقاضای تلفات پیک، ضریب بار تلفات است. با این حال برچسب مشخصه های بار، این نسبت ضریب تلفات است.

هنگام استفاده از کمیت های تقاضا در مطالعات سیستم، باید توجه داشت که تقاضای kva در حالت کلی برابر ریشه دوم مجموع مربعات تقاضاهای اکتیو و راکتیو نیست.

خطا در روابط برای شرایطی که ضریب قدرت بار در نیمه اول باز، تقاضا برابر یک و برای نیمی دیگر صفر ببارهای با ضریب قدرت یک و صفر برابر باشند ظاهر می شود. تقاضای kva برای این بار همیشه مساوی با بزرگتر از ریشه دوم مجموع مربعات تقاضاهای توان اکتیو و توان راکتیو است. البته این رابطه می تواند کاربرد عملی داشته باشد. در حالی که این موضوع بیشتر از نظر تئوری اهمیت دارد تا از جهت عملی، در حالت کلی برقرار نیست و چنین فرضی ممکن است در یک مورد خاص خطای فاحشی را موجب شود.

این رابطه تنها در تعیین تقاضاهای kva از طریق مؤلفه های تقاضای تک تک بارها سودمند است. در مطالعات کنترل ولتاژ، افت ولتاژهای محاسبه شده از روی تقاضاهای توان اکتیو و توان راکتیو، مقادیر میانگین افت ولتاژ مربوط به هر یک از مؤلفه های مربوطه در بازه تقاضا می باشند. با این حال، افت ولتاژ لزوماً برابر ریشه دوم مجموع مربعات افت ولتاژهای ناشی از تقاضاهای منفرد نیست. البته استفاده از این رابطه در بیشتر موارد عملی نتایج رضایت بخشی را در پی دارد.

در مطالعات سیستمی، کمیت هایی از بار و تلفات که بیشترین اهمیت را دارند تقاضاها هستند. تقاضایی که معمولاً در این میان از همه مهم تر است تقاضای ماکزیمم است. البته در یک مسأله خاص تقاضای مینیمم یا بعضی از تقاضاهای میانی نیز می توانند از همان درجه اهمیت برخوردار باشند. تلفات تقاضای ماکزیمم، تلفات در پیک بار یا در تقاضای ماکزیمم بار است. مشخصه های بار معمولاً در مطالعات سیستم و برای تعیین تقاضاها برای استفاده در یک مطالعه خاص به کار می روند. با توجه به اینکه اندازه گیری تلفات معمول نیست، تلفات تفاضا معمولاً از روی تقاضای بار kva یا ضریب بار که در آن تلفات میانگین معلوم یا قابل محاسبه است تعیین می شود.

تعیین مشخصه های بار الکتریکی در سیستم توزیع برق

 پیش از به کارگیری مشخصه های بار الکتریکی در مسائل توزیع باید این مشخصه ها را به دست آورد. نتایج حاصل از استفاده از این مشخصه ها در مسائل توزیع، دارای دقت کافی هستند. میزان دقت بستگی به نوع مسأله مورد نظر دارد. اساساً در دو نوع کلی از مسائل نیاز به تعیین اثرهای بارها روی سیستم های توزیع است. این دو نوع عبارتند از:

  1. سیستم های موجود
  2. طراحی سیستم های جدید.

مشخصه های بار را می توان از روی اندازه گیری های عملی تعیین نمود و یا اینکه به صورت آماری از روی اندازه گیری های عملی تخمین زد. در مسائل مربوط به یک سیستم موجود، مشخصه ها را هم می توان از اندازه گیری ها و هم به شیوه آماری به دست آورد. به علت زیاد بودن تعداد بارها شاید تعیین مشخصه های بار از روی اندازه گیری های عملی غیر ممکن باشد. در این مسائل، اندازه گیری های عملی روی تعداد اندکی از بارها انجام می گیرد. و سپس به کمک اصول آماری، مشخصه های بار از روی این داده ها تخمین زده می شوند.

در مورد سیستم های جدید باید سیستم را با سیستم های موجود که داده های مورد نیاز مشخصه های بار را برای استفاده در محاسبات آماری در اختیار دارند مقایسه نمود. اساساً، موضوع “تعیین مشخصه های بار” شامل دو زمینه کاری می شود که عبارتند از:

  1. روش های انجام اندازه گیری های عملی لازم 
  2. بسط اندازه گیری ها به کمک مفاهیم اماری برای تخمین مشخصه ها با دقت مناسب برای استفاده در مسائل توزیع.

کمیت های مورد نیاز برای تعیین مشخصه های بار الکتریکی

با مرور تعاریف اساسی مشخصه ها، کمیت های لازم برای به دست آوردن مشخصه های بار آشکار می شوند. مشخصه های معمول را به هر یک از جنس های بار خاص که معمولاً مورد نظر هستند، می توان اعمال کرد. کمیت های مورد نیاز که شامل ضریب های به کار رفته در مشخصه ها می باشند بر حسب همان واحدهای جنس بار مورد بحث سنجیده می شوند.

بعضی از مشخصه های اصلی به وسیله اندازه گیری تعیین می شوند در حالی که دیگر مشخصه ها تابعی از یک یا چند مورد از این مشخصه های اصلی هستند. مشخصه های اصلی، بار ماکزیمم (معمولاً تقاضای ماکزیمم) و بار میانگین می باشند. بعضی از مشخصه های بار مربوط به گروهی از بارهای تکی، تابعی از مشخصه های اساسی بار، بارهای تکی و گروه بصورت مجموعه ای واحد می باشند. این مشخصه ها مربوط به ضریب های تفرق و همزمانی که تابع تقاضای ماکزیمم گروه و مجموع تک تک تقاضاهای ماکزیمم هستند می باشند.

تعیین مشخصه های گروه هایی از بارها تحت بهترین شرایط، کاری بسیار سخت است و ممکن است غیر عملی باشد. تعیین مشخصه های اصلی به علت لزوم جداسازی بار مورد نظر از سایر بارها، معمولاً پیچیده است. جداسازی یک بار از نظر فنی عملی است ولی از نظر اقتصادی غیر عملی است. به عبارت دیگر هزینه انجام اندازه گیری های لازم برای به دست آوردن داده ها ممکن است بیش از عواید حاصل از معلوم بودن مشخصه های مورد نظر باشد.

مشخصه های بار گروهی بیشترین کاربرد را در حیطه بارهای مسکونی (برخلاف بارهای تجاری و صنعتی) دارند. مشخصه هایی که بیشترین اهمیت را دارند تقاضای ماکزیمم، تقاضای حداقل، مصرف انرژی و ضریب بار می باشند. وسایل اندازه گیری بکار رفته در تغذیه های بارهای تجاری و صنعتی اطلاعات کافی برای تعیین مشخصه های بار هر یک از تغذیه های مورد نظر را فراهم می کنند.

تعیین مشخصه های بار در نقاط مختلف یک کارخانه صنعتی یا مجتمع تجاری مستلزم تعیین مشخصه های گروهی است. این موضوع تا اندازه ای شبیه تعیین مشخصه های بار مسکونی نقاط مختلف سیستم بهره برداری است. برای سیستم های بهره برداری که گروهی از تغذیه های مسکونی را تأمین می کنند شاید لازم باشد که بار در نقاطی از سیستم که امکانات اندازه گیری وجود ندارد تعیین شود. در چنین مواردی اطلاعات مورد نیاز برای تعیین مشخصه های بار گروه بر حسب مشخصه های بار منفرد که در دسترس است تعیین می شوند.

در صورتی که سوالی در خصوص مطالب بیان شده دارید می توانید در قسمت نظرات از ما بپرسید یا با ارائه پیشنهادات خود، ما را در بالا بردن کیفیت مقالات یاری کنید. 

میانگین امتیازات ۵ از ۵
از مجموع ۵ رای

سوالات متداول

ضریب تقاضا یا دیماند در تحلیل اثر بار الکتریکی چه تاثیری دارد؟

ضریب تقاضا یا دیماند تاسیسات برقی یا سیستم، میانگین بار در ترمینال های ورودی آن در یک بازه زمانی مشخص است. بار که موضوع مورد بحث ماست می تواند هر نوع از توان، همچون توان اکتیو، توان راکتیو، توان ظاهری، توان برداری یا جریان باشد. پس تقاضا را می توان برحسب کیلووات، کیلووار، کیلو ولت - آمپر، آمپر یا دیگر واحدهای مناسب قابل استفاده برای بار بیان کرد. دوره تناوبی که میانگین بار روی آن گرفته می شود، بازه تقاضا است. بازه تقاضا، توسط کاربرد خاص مورد نظر که به وسیله ثابت زمانی گرمایی دستگاه مورد نظر یا طول مدت بار کنترل می گردد، تعیین می شود. بارهای ناشی از دستگاه های جوش مقاومتی با جریان های راه اندازی موتور، آنی می باشند. با این حال، دستگاه ها ثابت زمانی های گرمایی طولانی دارند چنان که بازه های زمانی ۱۵ دقیقه، ۳۰ دقیقه، یک ساعت و حتی طولانی تر، عملی تر هستند. عبارت بیان کننده تقاضا باید همیشه شامل بازه تقاضا باشد در غیر این صورت این عبارت بی معنی خواهد بود.

تقاضای همزمان در برق به چه معناست؟

تقاضای یک گروه متشکل از بارهای مختلف است. به عبارت دیگر تقاضای هم زمان در تاسیسات الکتریکی، تقاضای کلی گروه در یک بازه مشخص است. این اصطلاح را در مورد یک گروه مرکب از بارهای مستقل نیز می توان به کار برد و تقاضایی است که گروه در یک بازه مشخص به سیستم تحمیل می کند. این تقاضا برابر مجموع تقاضاهای تحمیل شده از سوی تک تک بارها در بازه مشخص است. به عبارت دیگر، این تقاضا مجموع سهم های تک تک بارها در تقاضای هم زمان است. مقداری که بیشترین اهمیت را دارد، تقاضای هم زمان ماکزیمم است.

‫۳ دیدگاه ها

  1. ۱_ ضریب بار الکتریکی چه تاثیری در مدیریت مصرف برق دارد؟
    ۲_ ضریب بار با ضریب همزمانی ارتباطی باهم دارند؟

  2. برای احذاث پست صنعتی ۱۰۰۰ کا و ا ایا اداره برق اقدام میکند یا خودم میتوانم پیمانکار انتخاب کنم چه نوع ترانسی پیشنهاد میگردد

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این مقاله را خوانده اید ؟
بستن
دکمه بازگشت به بالا