انواع کنتاکتور

آشنایی با انواع کنتاکتور

کنتاکتور یک کلید مغناطیسی است که برای قطع و وصل مدار و کنترل و فرمان مدارهای الکتریکی مورد استفاده قرار می گیرد. این کلید از دو هسته به شکل E یا U که یکی ثابت و دیگری متحرک است و با یک فنر از هم جدا می شود تشکیل شده است. 

فروش انواع کنتاکتور اشنایدر

در میان هستۀ ثابت، یک بوبین یا سیم پیچ قرار دارد. وقتی بوبین برقدار می شود، در هستۀ ثابت نیرو الکترومغناطیسی القا می شود با استفاده از خاصیت مغناطیسی، نیروی کششی فنر را خنثی و هستۀ متحرک را به هستۀ ثابت نزدیک می کند و سبب می شود که کنتاکت ها به یکدیگر متصل شوند. به عبارت دیگر این عمل باعث می شود که کنتاکت های اصلی کنتاکتور بسته شود و کنتاکت های فرعی کنتاکتور تغییر حالت دهند. یعنی کنتاکت های بسته باز و  کنتاکت های باز بسته می شود.

در صورتی که مدار تغذیۀ بوبین کنتاکتور قطع شود، در اثر نیروی فنری که داخل کلید قرار دارد هستۀ متحرک دوباره به حالت اول باز می گردد. از کنتاکتورها به همراه کلید مینیاتوری و فیوز در تابلوها و مدارات برقی برای مثال در مدار ستاره مثلث و انواع مدارهای قدرت و فرمان استفاده می شود.

ساختار-کنتاکتور
ساختار کنتاکتور

در این مدارها کنتاکتور نقش کلید مغناطیسی را برای فرمان و کنترل مدار بر عهده دارد. به علاوه مدار با توجه به عملکرد و کاربردش با استفاده از انواع رله های حفاظتی مثل رله کنترل فاز، رله ارت فالت، محافظ جان، بی متال، رله حرارتی و یا کلید اتوماتیک حفاظت می شود. در این مقاله به بررسی مشخصات پلاک و ساختار کنتاکتور می پردازیم.

انواع کنتاکتور

  انواع کنتاکتور تولید شده به کاربرد و قابلیت های آن بستگی دارد. کنتاکتور اشنایدر الکتریک به طور عمده در موتورهای با ولتاژ ۳۸۰/۴۰۰ ولت، سه فاز یا تک فاز با قدرت ۴ تا ۷۵ کیلووات در رنج کنتاکتور سری D و ۵۵ تا ۴۵۰ کیلووات در رنج کنتاکتور سری F استفاده می شود. 

کنتاکتور-اشنایدر-الکتریک
 کنتاکتور سری D اشنایدر الکتریک
کنتاکتور سری F اشنایدر
 کنتاکتور سری F اشنایدر

طول عمر کنتاکتور

یکی از ویژگی های مهم برای تعیین انواع کنتاکتور، طول عمر کنتاکتور است. بطور کلی طول عمر یک کنتاکتور به تعداد دفعات قطع و وصل آن بستگی دارد که این کلید پس از این تعداد قطع و وصل، به علت فرسودگی یا سائیدگی دیگر قابل استفاده نخواهد بود. طول عمر کلیدهای مختلف متفاوت است به عنوان مثال برای کلیدهای اهرمی و کلیدهای حفاظتی حدود ۱۰۳ بار و برای کنتاکتور تا حدود ۱۰۸ بار است. این تعداد برای حالتی است که از کنتاکت های کلید جریانی عبور نکند.

طول عمر کنتاکتور اشنایدر

چنانچه از کنتاکت ها جریان عبور کند، با توجه به مقدار جریان، عمر مکانیکی کنتاکت های کلید به علت گرم شدن و جرقه کاهش پیدا می کند. مثلاً برای کنتاکتوری که جریان کار نامی آن در ولتاژ ۲۲۰ ولت برابر ۹ آمپر و عمر مکانیکی آن ۳ میلیون بار باشد، در جریان ۳، ۵، ۱۶، ۲۰ آمپر به ترتیب طول عمر آن ۱×۱۰۵ ، ۳×۱۰۵ ، ۵×۱۰۵ ،  ۵×۱۰۵ بار خواهد بود.

انواع کنتاکتور را با توجه به طول عمر مکانیکی کلیدهای مختلف با حروف لاتین از A تا F نیز نشان می دهند و اصطلاحاً کلاس کلید می نامند. A=103 ، B=104 ، C=105 ، D=106 ، E=107 ، F=108اعداد توان دار، تعداد قطع و وصل را بیان می کنند. ممکن است بعد از حروف نیز یک عدد به عنوان ضریب نوشته شود. مثلاً D3 بیانگر طول عمر ۱۰۶×۳ بار باشد. کنتاکتور سری D و F از کنتاکتورهای پرکاربرد در ایران است.

بوبین کنتاکتور

   کنتاکتورها به لحاظ جریان دارای دو قسمت مجزا هستند؛ جریان قسمت بار که جریان تغذیۀ بار را عبور می دهد؛ و جریان قسمت تحریک کویل که جریان تحریک بوبین کنتاکتور را جهت مغناطیسی شدن آن عبور می دهد. قاعدتاً جریان بار، وابسته به ولتاژ شبکه و ولتاژ مورد نیاز بار است. ولی ولتاژ قسمت تحریک کنتاکتور می تواند ۲۴، ۴۸، ۱۱۰، ۲۲۰ و ۳۸۰ ولت از نوع DC یا AC  یا حتی مستقیماً از ولتاژ خط باشد. البته تأمین جریان تحریک بوبین توسط ولتاژهای DC برای کنتاکتورها مناسب تر است و در صورت دسترسی به ولتاژ DC، استفاده از آن برای بوبین کنتاکتور پیشنهاد می شود.

بوبین-کنتاکتور-اشنایدر
بوبین کنتاکتور اشنایدر الکتریک

از لحاظ جریان بار، کنتاکتورها که عمدتاً به صورت سه فاز است، تا ۸۰۰ آمپر ساخته می شوند و جریان کویل به اندازه کنتاکتور وابسته است. در حالتی که کنتاکتورهای جریان بالا مانند ۸۰۰ آمپر مصرف شوند، جریان کویل یا تحریک هم یک جریان قابل ملاحظه خواهد بود.


در کاریردهای کنترل راه دور، به دلیل افت ولتاژ قابل توجه باید از کابل هایی با سطح مقطع نسبتاً بالا استفاه شود که مقرون به صرفه نیست. در این حالت می توان مشابه طبقات ترانزیستور در تقویت کننده ها، از طبقات متوالی کویل کنتاکتور استفاده کرد. کنتاکتورها را می توان به کویل های مغناطیسی اضافه بار مجهز کرد که وظیفۀ حفاظت بار را در مقابل اضافه بار عهده دار است و با نصب طبقات فیوز در بالای کنتاکتور در مسیر جریان بار، می توان عمل حفاظت در مقابل اتصال کوتاه را هم انجام داد.             


کنتاکتور اشنایدر LC1D12M7

کنتاکتور اشنایدر مدل LC1D12M7 از سری D است. کد فنی کنتاکتور مشخصات مورد نیاز برای انتخاب کنتاکتور را در اختیار ما قرار می دهد. نوع کنتاکتور را می توان از روی کد فنی آن تشخیص داد. برای مثال حرف D در LC1D نشان دهنده کنتاکتور سری D و حرف F در LC1F  مشخص کننده کنتاکتور سری F است. 

کنتاکتور اشنایدر LC1D12M7
 کنتاکتور اشنایدر LC1D12M7

در کد فنی LC1D12M7 عدد ۱۲ نشان دهنده بازۀ جریان کاری کنتاکتور است و دومین حرف از سمت راست، ولتاژ تغذیۀ بوبین را مشخص می کند. در کنتاکتور اشنایدر B=24V , E=48V , F=110V و M=220V ولتاژ های پرکاربرد در ایران است. 

آخرین پارامتر در کدفنی کنتاکتور نماینده AC یا DC بودن تغذیه بوبین کنتاکتور است.حرف D یعنی تغذیه DC و عدد ۷ تغذیه AC را مشخص می کند. پس کنتاکتور اشنایدر LC1D12M7 یک کنتاکتور سه پل ۱۲ آمپر از سری D با تغذیه ۲۲۰ ولت AC است که یک کنتاکت کمکی باز و یک کنتاکت کمکی بسته دارد.

کد فنی کنتاکتور

مشخصات کنتاکتور

  • حامل کنتاکت ثابت (این قسمت باید دارای درجه عایقی مناسبی باشد)
  • ترمینال
  • صفحه فلزی انتهایی برای نصب قسمت های ثابت روی آن
  • کنتاکت های ثابت و متحرک (به منظور بالا بردن ضریب اطمینان در مقابل کار زیاد از پوشش اکسید نقره در روی آنها استفاده می شود)
  • بوبین کنتاکتور
  • ترمینال های ورودی و خروجی
  • سیستم هسته آهنی ثابت و متحرک
  • قسمت کنترل جرقه
  • حامل کنتاکت های متحرک
بخش-های-مختلف-کنتاکتور
بخش های مختلف کنتاکتور

پلاک کنتاکتور

      برای اتصال مصرف کننده به شبکه باید از کلید یا کنتاکتوری استفاده کرد که، دارای مشخصات مناسبی بوده و کنتاکت های آن تحمل جریان راه اندازی و جریان دائم را داشته باشد. و همچنین در صورت اتصال کوتاه، جریان لحظه ای زیاد که از مدار عبور می کند یا در هنگام قطع مدار جرقه ایجاد شده صدمه ای به کلید نزند. لذا باید کنتاکتور مناسب را انتخاب کرد. مشخصات پلاک کنتاکتور در انتخاب کنتاکتور مناسب به ما کمک می کند. 

 مشخصات-پلاک-کنتاکتور
 مشخصات پلاک کنتاکتور
  1. قدرت قطع کنتاکتور : یکی از مهمترین مشخصات یک کنتاکتور که بر روی پلاک آن نوشته می شود و در انتخاب کنتاکتور مناسب نقش مهمی دارد، قدرت قطع کنتاکتور می باشد. زیرا در هنگام قطع کنتاکت ها، به تدریج فشردگی آنها بر روی یکدیگر کاهش می یابد، به گونه ای که در لحظه جدا شدن کنتاکت ها از یکدیگر، تنها یک نقطۀ تماس بین آنها وجود خواهد داشت که بدین ترتیب مقاومت نقطۀ تماس زیاد خواهد شد. در این حالت اگر جریان بیش از حد باشد، نقطه تماس کنتاکت ها با یکدیگر ذوب می شود و اگر ولتاژ به اندازه کافی باشد، در هنگام جدا شدن کنتاکت ها از هم، یک قوس الکتریکی ایجاد می شود که باعث صدمه دیدن کنتاکت ها خواهد شد. لذا با زیاد کردن سطح کنتاکت ها، ولتاژ مورد نیاز برای ایجاد قوس الکتریکی نیز افزایش می یابد. با قرار دادن صفحات جرقه گیر و نیز با قطع کردن متوالی قوس الکتریکی و خاموش کردن آن، می توان از صدمه دیدن کنتاکت ها جلوگیری کرد.
  2. ولتاژ کار نامی (Ue): ولتاژی است که کنتاکت ها می توانند با جریان کار نامی (Ie) در این ولتاژ مورد استفاده قرار گیرند. (این ولتاژ مربوط به کنتاکت های می باشد)
  3.  ولتاژ عایق نامی (Ui): این ولتاژ مشخص کننده استحکام عایقی بین کنتاکت ها است. 
  4.  ولتاژ تغذیه نامی (Uc): ولتاژی است که باید به بوبین کنتاکتور اتصال یابد.
  5. جریان دائمی (Ith2): جریانی است که می تواند در شرایط کار نرمال و در زمان نامحدود و بدون قطع شدن از کنتاکت های کنتاکتور عبور کرده و به آن هیچ صدمه ای نزند و در ضمن حرارت ایجاد شده در کنتاکت ها، از حد مجاز تجاوز ننماید.
  6. جریان هفتگی (Ith1): جریانی است که در شرایط کار نرمال و با هفته ای یکبار اتصال می تواند از کنتاکت های کنتاکتور عبور نماید.
  7. جریان هشت ساعتی (Ith): جریانی است که با اتصال یکبار در هر هشت ساعت (یک شیفت کار) در شرایط نرمال، می تواند از کنتاکت های کنتاکتور عبور نماید بدون آنکه صدمه ای به آن بزند.
  8. جریان کار نامی (Ie): جریانی است که شرط استفاده از کنتاکتور می باشد و به نوع و مقدار ولتاژ مصرف کننده بستگی دارد.
  9. جریان اتصال کوتاه ضربه ای (Is): به علت اینکه ممکن است در مدار فرمان یا قدرت اتصال کوتاه رخ دهد، یعنی جریان اتصال کوتاه ممکن است در فاصله زمانی خیلی کوتاه (تا زمان عملکرد وسایل حفاظتی) از کنتاکتور نیز عبور کند، لذا کنتاکت های کنتاکتور باید تحمل این جریان را در مدت زمان کوتاه داشته باشند و به یکدیگر جوش نخورند و یا حتی تغییر فرم ندهند.

استاندارد کنتاکتور ها:

کنتاکتور ها تحت استانداردهای مختلفی در کشورهای مختلف تولید می شوند و نوع این استاندارد در مشخصات پلاک کنتاکتور درج شده است. بعضی از این استانداردها عبارتند از:

  1.  استاندارد VDE_DIN آلمان: استاندارد DIN آلمان یا (Deutsches Institut für Normung) جزو استانداردهای سخت گیرانه در دنیا می‌باشد که اکثر تولید کنندگان بزرگ دنیا از این استاندارد برای تولید محصولات خود استفاده می‌نمایند. 
  2. استاندارد UTE_NF فرانسه : استاندارد UTE_NF فرانسه، بیانگر این است که قطعات و محصولات در زمان نگهداری در محلی مطمئن و امن نگهداری شده اند.
  3. استاندارد B.S انگلیس : استاندارد B.S انگلیس، مجموعه ای از استاندارد کیفیت کالاها است.
  4. استاندارد G.S.B کانادا :استاندارد G.S.B کانادا، نشان دهنده و تعیین کنندۀ سطح بالای کارایی و خدمات مشتریان است.
  5. استاندارد CSA کانادا :CSA انجمن استاندارد کانادا است که در سال ۱۹۱۹ تاسیس شد، اولین استاندارد صنعت کانادا برای توسعه موسسات غیر انتفاعی بود . یکی از دامنه های کاربرد این استاندارد، انواع مختلف محصولات الکتریکی و الکترونیکی صنعتی و تجاری و مدنی است.

انواع استاندارد های تجهیزات الکتریکی را در مقاله لیست استانداردهای برق بخوانید.

کاتالوگ کنتاکتور

  از روی ولتاژ کار نامی، می توان توانایی قطع و وصل، نوع و محل استفاده کنتاکتور را بدست آورد. یکی از مزایای کنتاکتور، سرعت قطع و وصل آن است بطوری که می توان با طراحی مناسب و انتخاب کنتاکتور مناسب، تا ۳۰۰۰ بار در ساعت و برای کنتاکتورهای اشنایدر الکتریک تا ۳۶۰۰ بار در ساعت زیر بار قطع یا وصل کرد که در کاتالوگ کنتاکتور مشخص می شود. تعداد دفعاتی که می توان کنتاکتور را قطع و وصل کرد بدون آنکه جرقه ایجاد شده صدمه ای به کنتاکتور وارد آورد، به ازای هر ساعت و با جریان های مختلف نیز در کاتالوگ کنتاکتور از سوی کارخانه سازنده داده شده است.

 با توجه به توضیحات بالا، می توان دریافت که در ایجاد قوس الکتریکی و نیز ذوب شدن کنتاکت ها، جریان و ولتاژ نقش مهمی دارند. بطوری که مشخصات الکتریکی (توان – ولتاژ – جریان – ضریب قدرت) مصرف کننده ای که کنتاکتور می تواند آن را به شبکه متصل کند یا از شبکه قطع کند و کنتاکت های آن در اثر قوس الکتریکی آسیب نبینند، در روی بدنه کنتاکتور و یا به طور کامل تر در کاتالوگ آن نوشته می شود. بعضی مشخصات درج شده در کاتالوگ کنتاکتور را در ادامه بررسی می کنیم.

    1.  نمایش بوبین کنتاکتور :دو سر بوبین را با Aو Aمشخص نشان می دهند و برخی اوقات دو سر بوبین با حروف A ،B یا حروف E، Eنیز مشخص می شود.
    2.  نمایش کنتاکت های قدرت: کنتاکت هایی که مصرف کننده را به شبکه وصل می کنند، کنتاکت های قدرت نام دارند. این کنتاکتها با شماره های ۱ تا ۶ بر روی کنتاکتور مشخص می شود.     
    3.  کنتاکت های فرمان : این کنتاکت ها فقط در مدار فرمان استفاده می شوند. شماره کنتاکت ها در مدار فرمان در سمت راست هر کنتاکت نوشته می شود. از اعداد ۱ و ۲ (رقم یکان) برای شماره گذاری کنتاکت های بسته و از شماره ۳، ۴ (رقم یکان) برای شماره گذاری کنتاکت های باز استفاده می شود. کنتاکت های فرمان با یک عدد دو رقمی نشان داده می شود. رقم یکان این عدد (رقم سمت راست) حالت کنتاکت و رقم دهگان (رقم سمت چپ) موقعیت کنتاکت را مشخص می کند.

    4. تعیین نوع و تعداد کنتاکت های کنتاکتور: تعداد کنتاکت های کمکی باز و بسته یک کنتاکتور را روی پلاک کنتاکتور مشخص می کنند. برای این منظور از علامت های NC ،NO استفاده می کنند. مثلاً اگر بر روی کنتاکتوری نوشته شود (۱NC+3NO) به معنی یک کنتاکت بسته و سه کنتاکت باز است.

کنتاکت-های-قدرت-کنتاکتور
نمایش بوبین و کنتاکت های قدرت
کنتاکت-های-فرمان-کنتاکتور
نمایش کنتاکت های فرمان

کنتاکتور AC و  DC

    کنتاکتور در دو مدل AC و DC ساخته می شود. تفاوت این دو کنتاکتور در یک حلقه اتصال کوتاه است؛ در کنتاکتورهای AC برای جلوگیری و رفع لرزش حاصل از فرکانس برق، از یک حلقه اتصال کوتاه بهره گرفته می شود. نیروی کششی بدست آمده از جریان مغناطیسی الکتریکی متناوب، متناسب با مجذور جریان عبوری از آن و در نتیجه متناسب با مجذور القاء مغناطیسی است.

چون مقدار جریان لحظه ای با توجه به رابطه (I=ImaxSin(wt تغییر می کند، نیروی کششی مغناطیسی نیز برابر با (F=FmaxSin2(wt خواهد شد و تعداد دفعاتی که این نیرو به پیک بالایی (ماکزیمم) می رسد و صفر می شود، به اندازه دو برابر فرکانس شبکه خواهد بود.

 بنابراین، در لحظاتی که مقدار نیروی کششی بیشتر از نیروی مقاوم فنرهای کنتاکتور باشد، هسته کنتاکتور جذب می شود و در لحظاتی که مقدار نیروی کششی کمتر از مقدار نیروی فنرها شود، هسته متحرک نیز آزاد شده و به محل اول خود باز می گردد.

ابعاد کنتاکتور

  اندازه کنتاکتورها از چند سانتی متر تا حدودا یک متر متفاوت است. از کنتاکتور در ماشین های صنعتی به منظور راه اندازی و کنترل استفاده می شود. هم چنین کنتاکتورها در کنترل موتورهای الکتریکی، روشنایی، گرمایش، بانک خازنی، تبخیرکننده حرارتی و سایر بارهای الکتریکی کاربرد فراوانی دارند.

عیب یابی کنتاکتور

نوع عیب

علت عیب

طریقه بر طرف کردن عیب

۱-کنتاکتور جذب نمی کند.

۱-در مدار فرمان قطع شدگی وجود دارد.

۲-کنتاکت های شستی یا میکروسوئیچ خوب اتصال نمی کنند.

۳-ولتاژ تغذیه کنتاکتور کم است.

۴-تایمر یا کلیدهای اتوماتیک دیگر، عمل نمی کنند.

۱-فیوز مدار فرمان را کنترل کنید – سیم های رابط را کنترل کنید – در صورت لزوم آنها را تعویض نمایید.

۲-کنتاکت ها را تمیز کرده و در صورت لزوم آنها را تعویض کنید.

۳-از بوبین مناسب و یا ولتاژ مناسب استفاده کنید.

۴-مدار تغذیه تایمر را کنترل کنید – کنتاکت های تایمر را کنترل کنید.

۲-کنتاکتور موقتاً جذب شده و بعد قطع می شود.

۱-کنتاکت کمکی، مدار نگهدارنده را نمی بندد.

۲-در کنتاکتور جریان مستقیم، مقاومت ترمز قطع شدگی دارد.

۱-کنتاکت ها را تمیز کنید – اتصالات را کنترل نمایید.

۲-مقاومت ترمز را تعمیر و یا تعویض کنید.

۳-در موقع وصل فیوز، مدار فرمان قطع می شود.

۱-اتصال کوتاه در مدار فرمان و یا شستی ها وجود دارد.

۲-سیم پیچ کنتاکتور سوخته است.

۱-اتصال کوتاه را برطرف کنید – اتصالات را کنترل کنید. (اغلب اتصال کوتاه در شستی ها اتفاق می افتد.)

۲-بوبین کنتاکتور را تعویض کنید.

۴-بوبین کنتاکتور زیاد گرم شده و می سوزد.

۱-مدار هسته بسته نشده است و فاصله هوایی وجود دارد.

۲-بوبین کنتاکتور با ولتاژ نامی خود تغذیه نمی شود.

۳-بوبین کنتاکتور اتصال حلقه دارد.

۴-در جریان مستقیم، کنتاکت کمکی مقاومت ترمز باز نمی شود.

۵-در جریان مستقیم، مقاومت ترمز اتصالی دارد.

۱-مسیر حرکت قطب ها را کنترل و با بنزین تمیز نمایید.

۲-برای کنتاکتور از بوبین مناسب استفاده شود.

۳-بوبین کنتاکتور را تعمیر یا تعویض نمایید.

۴-کنتاکت کمکی را کنترل، تعمیر یا تعویض نمایید.

۵-مقاومت ترمز را تعویض نمایید.

۵-کنتاکتور جذب کرده اما صدا می دهد.

۱-مدار هسته بسته نمی شود.

۲-حلقه اتصال کوتاه روی سطح قطب ها در هنگام مونتاژ، اشتباه گذاشته شده است.

۳-حلقه اتصال کوتاه روی هسته قطع شده است.

۱-سطح قطب ها و مسیر حرکت هسته را کنترل و با بنزین یا تری کلراتین تمیز کنید.

۲-هسته را درآورده، کنترل کرده و درست جا بزنید.

۳-حلقه اتصال کوتاه روی هسته را کنترل و تعمیر یا تعویض نمایید.

۶-کنتاکتور قطع نمی کند.

۱-قطعات اتصال کنتاکتور به یکدیگر جوش خورده اند. (پایان عمر مکانیکی)

۲-در سیم های رابط المان های مدار، اتصال کوتاه و یا در چند نقطه اتصال زمین رخ داده است.

۳-کنتاکت های تایمر به یکدیگر اتصالی دارند و باز می شوند.

۱-کنتاکتور را باز کرده و کنتاکت ها را تعویض نمایید.

۲-سیم ها را کنترل کرده و اتصالی را برطرف نمایید.

۳-کنتاکت های تایمر را تمیز نموده و یا تعویض کنید.

در صورتی که سوالی در خصوص مطالب بیان شده دارید می توانید در قسمت نظرات از ما بپرسید یا با ارائه پیشنهادات خود، ما را در بالا بردن کیفیت مقالات یاری کنید.

میانگین امتیازات ۴ از ۵
از مجموع ۲۰ رای

سوالات متداول

بوبین کنتاکتور چه نقشی دارد و چه ولتاژهایی می تواند داشته باشد؟

کنتاکتورها به لحاظ جریان دارای دو قسمت مجزا هستند؛ جریان قسمت بار که جریان تغذیۀ بار را عبور می دهد؛ و جریان قسمت تحریک کویل که جریان تحریک بوبین کنتاکتور را جهت مغناطیسی شدن آن عبور می دهد. قاعدتاً جریان بار، وابسته به ولتاژ شبکه و ولتاژ مورد نیاز بار است. ولی ولتاژ قسمت تحریک کنتاکتور می تواند ۲۴، ۴۸، ۱۱۰، ۲۲۰ و ۳۸۰ ولت از نوع DC یا AC  یا حتی مستقیماً از ولتاژ خط باشد. البته تأمین جریان تحریک بوبین توسط ولتاژهای DC برای کنتاکتورها مناسب تر است و در صورت دسترسی به ولتاژ DC، استفاده از آن برای بوبین کنتاکتور پیشنهاد می شود.

طول عمر کنتاکتور چقدر است؟

یکی از ویژگی های مهم برای تعیین انواع کنتاکتور، طول عمر کنتاکتور است. بطور کلی طول عمر یک کنتاکتور به تعداد دفعات قطع و وصل آن بستگی دارد که این کلید پس از این تعداد قطع و وصل، به علت فرسودگی یا سائیدگی دیگر قابل استفاده نخواهد بود. طول عمر کلیدهای مختلف متفاوت است به عنوان مثال برای کلیدهای اهرمی و کلیدهای حفاظتی حدود ۱۰۳ بار و برای کنتاکتور تا حدود ۱۰۸ بار است. این تعداد برای حالتی است که از کنتاکت های کلید جریانی عبور نکند.

‫۳۴ دیدگاه ها

  1. درود به شما و مطالب مفیدتان. سوال من اینست که کنتاکتوری که بعد از چند دقیقه کار کردن بطور مسلسل وار قطع ووصل میشود چه مشکلی دارد و برای رفع چه کار میتوان کرد؟ متشکرم

    1. سلام. خوشحالیم که این مقاله برای شما مفید بوده.
      کنتاکتور مورد نظر شما ممکنه یکی از این دو مشکل رو داشته باشه:
      1. اتصال لحیم جدا شده
      2. بوبین خوب سرجای خودش نمیشینه

      در هر دو صورت باید اتصال بوبین قطع بشه و کنتاکتور تعمیر بشه. چون کنتاکتور فقط با بوبین میتونه کار کنه تا وقتی مشکل بوبین حل نشه شما نمیتونین از این کنتاکتور استفاده کنید.

  2. سلام. ما یک پمپ جکوزی 10 امپر داریم. میخواییم یک ترموستات در مدار لوله اب نصب کنیم که ترموستات ها 4امپر هستند معمولا و میخوایم از کنتاکتور استفاده کنیم. فقط یک فاز ونول داخل داریم. هم ترموستات و هم کنتاکتور رو میشه وصل کرد؟ در ضمن در محیط مقداری رطوبت هم موجود هست. درجه حفاظتی کنتاکتور ها اشنایدر چند میباشد؟

    1. سلام .
      شما باید یک کنتاکتور ۹ آمپر سه پل استفاده کنید و پلاتین ها را باهم جمپر بزنید. هم ورودی و هم خروجی و ترموستات هم باید در مسیر بوبین کنتاکتور قرار بگیرد . این تابلو باید Ip55 و محافظ جان داشته باشد . کنتاکتور اشنایدر معمولا IP20 دارند.

  3. با سلام مطالب شما بسیار مفید بود راجب کنتاکتور اشنایدر
    میشه لطف کنید منابعی که این مطالب را گرفتید و در سایت هست به ما معرفی کنید؟ ممنونم

    1. با درود بر شما، ضمن تشکر از شما بابت بازدید و نظر دهی در مورد وبلاگ آموزشی، منابعی که برای تولید محتواهای وبلاگ استفاده شده اند بیشتر از کاتالوگ های قطعات بوده و از منابع مختلفی برای ایجاد آن ها بهره گرفته شده است.
      بهترین منبعی که می توان ذکر کرد، کاتالوگ فنی محصولات اشنایدر الکتریک است.

  4. از کدام کنتاکتور برای حفاظت کل ساختمان مسکونی با رنج کنتور سه فاز ۳۲امپر و مصرف کنندهای زیاد دارد و در طول سال فقط با قطع جریان شهر قطع میشود استفاده کردمنظور جنوب ایران

  5. در “مشخصات فنی کنتاکتور اشنایدر” برای کنتاکت بسته شونده یا NC اعداد 22-21 و برای کنتاکت بازشونده یا NO اعداد 14-13 استفاده می‌شود.
    لطفا اصلاح بفرمایید.

    1. در این قسمت منظور از کنتاکت بسته شونده یعنی کنتاکت باز یا Normally Open است. در واقع کنتاکتی که معمولا باز است و با فرمان بسته می شود کنتاکت بسته شونده گفته می شود. اما از آنجا که این اصطلاح کمی مبهم و نامفهوم است در مقاله اصلاح شد.
      ممنون از دقت و توجه شما.

  6. ضمن سپاس از شما یه سؤال دارم تفاوت کنتاکتورهای سری D و F رو اگه ممکنه توضیح بدید.

    1. برای درک بهتر دو نمونه کنتاکتور با جریان یکسان از دو سری F و D را با هم مقایسه می کنیم.
      کنتاکتور اشنایدر الکتریک 150 آمپر 220 ولتAC LC1D150M7
      کنتاکتور اشنایدر الکتریک 150 آمپر220 ولت AC با فرکانس 50 هرتز LC1F150M5

      1. کنتاکتورهای سری D قابلیت نصب هم بر روی ریل و هم بر روی plate را دارند، اما سری F تنها بر روی plate نصب می شوند.
      2. ترمینال های اتصال در سری F بزرگتر از سری D هستند (تا 4 میلی متر مربع نسبت به 2.5 میلی متر مربع). همچنین نوع اتصالات قدرتی هم متفاوت است.
      3. تلفات حرارتی در سری F بیشتر از سری D است.
      4. دوام مکانیکی سری F بیشتر از سری D است.
      5. اندازه و وزن سری F بیشتر از سری D است.
      6. شیوه نصب کنتاکت کمکی و تجهیزات جانبی بر روی آن ها کمی تفاوت دارد. در سری D کاور روی کنتاکتور باید برداشته شده و تجهیزات کمکی روی آن نصب شود. ولی در سری F تجهیزات جانبی در کنار کنتاکتور نصب می شوند.
      7. شین کشی دو سری متفاوت است.

    1. کنتاکتورهای معمولی اشنایدر الکتریک با سیستم ولتاژ و جریان DC هم می توانند کار کنند، ولی محدودیت دارند که بدین ترتیب است:
      در کنتاکتورهای جریان بالا مانند کنتاکتور ۴۰۰ آمپر، از هر پل کنتاکتور در حالت AC جریانی برابر با ۴۰۰ آمپر می گذرد، ولی در حالت DC این مقدار به ۴۰% جریان نامی یعنی ۱۶۰ آمپر محدود می شود.
      نکته اینکه تنها از دو پل کنتاکتور برای سیستم DC استفاده می شود. یک پل مثبت و یک پل منفی خواهد بود.

    1. کنتاکتور روشنایی جریان الکتریکی را در مداری که یک ناحیه را روشن می کند کنترل می نماید. این کنتاکتور بار کمتری را تحمل می کند و با استفاده از رله مغناطیسی از مدار در مقابل جریان و ولتاژ بالا محافظت می کند

  7. سلام . چقدر مطالب آموزنده و کاملی تهیه کردید! تشکر از شما
    سوال من اینجاست که چطور می شه کنتاکتور رو تست کرد؟

    1. سلام. ممنون. امیدوارم مطالب برای شما مفید بوده باشد.
      برای تست کنتاکتور می توان کنتاکتور را برق دار کرد سپس با شستی به آن فرمان داد. اگر کنتاکت های آن متصل شد یعنی بوبین درست کار می کند. وقتی کنتاکتور برق دار باشد صدای کلیک کردن آن باید شنیده شود.
      به علاوه می توان بعد از اتصال برق به L1 و L2 و L3 با اهم متر میزان مقاومت دو سر L1 و T1 را اندازه گرفت. اگر مقاومت صفر بود به این معنی است که کنتاکتور سالم است.

  8. مطالب عالی بود فقط یک سوال اینکه آیا کنتاکتورها برای کارهای فوق سریع مانند استفاده در ats هم دسته بندی دارند به عبارت دیگر آیا کندکار و تندکار دارند ممنون از شما

    1. برای کنتاکتورهای اشنایدر، تعریفی در حیطه سیستم کندکار و تندکار ارائه نشده است و چنین مفهومی برای سیستم های قدرت و فرمان معنا ندارد. تعاریف کندکار و تندکار فقط برای سیستم های حفاظتی مطرح می شوند؛ جایی که حفاظت های اتصال کوتاه و اضافه بار و LSIG وجود دارد. به طور کلی هرچه کلید حفاظتی در مدار، پایین تر باشد یا به منبع تغذیه نزدیک تر باشد، باید کلید کندکار استفاده نمود و هرچه کلید بالاتر باشد از کلیدهای تندکار استفاده می گردد.
      به عنوان مثال کلید مینیاتوری که در کنار کنتور تعبیه می شود باید کندکار یا Curve C باشد و کلید ورودی ساختمان باید تندکار یا در رده روشنایی باشد. کلیدهای ورودی اتاق ها از نوع تندکارتر Curve B هستند تا در صورت بروز خطا در تجهیزات داخل اتاق، تنها برق اتاق مورد نظر را قطع نمایند.
      برای کنتاکتور های اشنایدر، طبقه بندی AC-1 و AC-3 و AC-4 انجام گرفته است. AC-1 برای مدارات روشنایی و بار اهمی به کار می روند. AC-3 برای ساخت مدارات قدرت و راه اندازی موتور استفاده می شوند و AC-4 مخصوص مدارات فرمان و سیستم های با قطع و وصل زیاد در نظر گرفته می شوند.
      برای سیستم هایی که نیاز به سرعت بالای قطع و وصل دارند، نمی توان از کنتاکتور استفاده نمود. زیرا یک قطعه کاملاً مکانیکی است و به جای آن می توان از سیستم تریستور یا کنتاکتور الکتریکال یا حالت جامد بهره برد. چنین مداراتی تنها با قطع و وصل الکتریکی کار می کنند. برای نمونه از درایوهای اشنایدر الکتریک می توان نام برد که سرعت قطع و وصل بسیار زیادی دارند و می توانند موتورها را در سرعت های متفاوتی راه اندازی کرده و یا از حرکت باز دارند.

  9. با سلام
    بر روی بوبین کنتاکتور اشنایدر الکتریک، یک بورد الکتریکی وجود دارد. وظیفه این بورد چیست؟

    1. سلام
      کنتاکتورهای اشنایدر الکتریک برای رگوله کردن ولتاژ ورودی به بوبین کنتاکتور، از یک بورد الکتریکی که بر روی بوبین نصب شده است استفاده می کنند. این بورد، ولتاژ رسیده از طرف پایه های A1 و A2 کنتاکتور را رگوله نموده و سپس به بوبین می رساند. همچنین وظیفه یک دست و صاف کردن ولتاژ و گرفتن نویز از ولتاژ را هم انجام می دهد.
      نکته ای که در اینجا می توان گفت اینست که در صورت سوختن بورد، می توان آن را از بوبین جدا کرد بدون اینکه اشکالی در عملکرد بورد به وجود آید.

  10. کنتاکتورهای اشنایدر آمپر بالا معمولا در ایران موجود نیستند. به جای کنتاکتور 1000 آمپر چه قطعه ای می توان جایگزین کرد؟

    1. برای جاگزین کردن کنتاکتورهای اشنایدر رنج جریان بالا می توان از کلید اتوماتیک موتوردار با همان رنج جریانی استفاده نمود.
      برای مثال کنتاکتور 1000 آمپر را می توان با کلید اتوماتیک 1000 آمپر موتور دار با کد فنی NS10N3P2F22A جایگزین کرد؛ و یا به جای کنتاکتور 1250 آمپر اشنایدر می توان کلید اتوماتیک 1250 آمپر موتور دار استفاده نمود که کد فنی این کلید عبارتند از NS12N3P2F22A
      نکته دیگر اینکه نمونه کلید اتوماتیک از لحاظ اقتصادی به صرفه تر از کنتاکتور هم آمپر با همان کلید است.

    1. برای انتخاب کنتاکتور مناسب باید به نکات زیر توجه کنید تا بتوانید کنتاکتوری متناسب با کاربرد خود پیدا کنید :
      هسته مغناطیسی ( AC یا DC بودن هسته مغناطیسی)
      تعداد کنتاکت های NO و NC مورد نیاز و میزان جریانی که از کنتاکتور می گذرد
      تعداد کنتاکت های کمکی NO یا NC

    1. کلید اتوماتیک وظیفه محافظت از مدار برابر اضافه جریان و جریان اتصال کوتاه را دارد ولی کنتاکتور یک کلید مغناطیسی است که فقط قطع و وصل می شود و می توان از راه دور با اعمال ولتاژ به هسته آن کنتاکتور را کنترل کرد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا