طراحی روشنایی خانه

اصول طراحی روشنایی در منازل

برای طراحی روشنایی مکان هایی نظیر مجموعه های ورزشی، بیمارستان ها، منازل مسکونی، ساختمان های اداری و آموزشی، فروشگاه ها، مراکز شهری باید پارامترهای متعددی را در نظر گرفت. در واقع، اصول طراحی روشنایی بر اساس بینایی انسان است و روشنایی محیط باید با توجه به ساختار و ویژگی های چشم تنظیم شود. علاوه بر این طراحی روشنایی خانه، تا حدود زیادی به عادات جامعه، سلایق شخصی افراد و نوع دکوراسیون منزل مرتبط است. به عنوان مثال، در کشورهای اروپایی، مقدار شدت روشنایی متوسط بسیار کمتر از مقدار شدت روشنایی مرسوم در ایران است. همچنین در کشورهای اروپایی، افراد اغلب استفاده از نور غیر مستقیم را برای محیط های مسکونی ترجیح می دهند ولی در ایران، استفاده از لوسترهای آویزی با نور مستقیم و نیمه مستقیم بیشتر رایج است.

روشنایی-داخلی-منزل

روشنایی اتاق نشیمن

منظور از اتاق نشیمن، بخشی از است که افراد خانواده به طور معمول از آن برای دور هم نشستن و تماشای تلویزیون استفاده می کنند. در طراحی روشنایی  خانه در قسمت اتاق نشیمن بهتر است به موارد زیر توجه شود:

۱- برای اتاق نشیمن استفاده از نورهای گرم (با دمای رنگ پایین) نظیر نور لامپ رشته ای یا لامپ هالوژن توصیه می شود. در صورت استفاده از لامپ های فلورسنت فشرده (کم مصرف) باید توجه شود رنگ نور گرم (۲۷۰۰ کلوین) گزینه مناسبی است.

همچنین با توجه به اینکه شاخص نمود رنگ در لامپ های رشته ای و هالوژن نزدیک به ۱۰۰ است، در صورت استفاده از لامپ های فلورسنت و یا کم مصرف، لازم است دقت شود که شاخص نمود رنگ در آنها حداقل بالای %۸۰ باشد.

۲- نور مستقیم می تواند باعث برهم زدن آرامش بصری برای استراحت موقت بر روی مبل شود. لذا توصیه می شود با توجه به اینکه در چنین فضایی، شدت نور متوسط بالایی مورد نیاز نیست، از نور غیرمستقیم استفاده شود تا آرامش بصری افراد با وجود نورخیره کننده مستقیم سلب نشود.

 ۳- در مکان یابی چراغ ها باید توجه شود که انعکاس نور چراغ بر روی صفحه تلویزیون کارایی بصری را کاهش ندهد.

 ۴- با توجه به اینکه از سالن نشیمن ممکن است به عنوان محلی برای مطالعه روزنامه یا کتاب نیز استفاده شود، بهتر است از روشنایی موضعی، نظیر چراغ مطالعه دکوراتیو استفاده شود تا ضمن اینکه مقدار نور لازم برای مطالعه تأمین می شود، از خیرگی نور، اتلاف بیهوده انرژی و انعکاس نور چراغ بر روی تلویزیون جلوگیری شود. 

 ۵- مقدار شدت روشنایی متوسط بهتر است بین Lux 200-100 باشد. در صورتی که دکوراسیون منزل شامل المان های کلاسیک با رنگ چوب است (نظیر مبلمان استیل، کف پارکت چوبی و …) شدت نور پایین و نورهای نیمه مستقیم توصیه می شود. در مورد خانه هایی با مبلمان مدرن، شدت نور بیشتر و نور غیر مستقیم مناسب خواهد بود.

طراحی-روشنایی-اتاق-نشیمن


بیشتر بخوانید:

انواع لامپ پرکاربرد را بشناسیم

انواع چراغ های پرکاربرد و مشخصات آن ها


روشنایی اتاق پذیرایی

 اتاق پذیرایی، قسمتی از منزل است که معمولاً برای پذیرایی از میهمانان از آن استفاده می شود. در منازل مسکونی آپارتمانی، ممکن است فضای اتاق پذیرایی از اتاق نشیمن با دیوار جدا نشده باشد و این دو فضا به وسیله نحوه چیدمان مبل و یا … از یکدیگر تفکیک شوند. در طراحی روشنایی خانه در قسمت  اتاق پذیرایی نکات زیر بهتر است مورد توجه قرار گیرد:

۱- مقدار شدت روشنایی در اتاق پذیرایی، معمولاً بیشتر از هر قسمت دیگری در منزل است. با توجه به علایق جامعه ایرانی با شدت نور بالا، حداقل شدت روشنایی برای اتاق پذیرایی برابر Lux 300 توصیه می شود.

 ۲- نمود رنگ در سالن پذیرایی اهمیت بسیار زیادی دارد. استفاده از لامپ های با نمود رنگ پایین، زیبایی های طرح و نقش فرش ایرانی و لباسی را که افراد به مناسبت میهمانی پوشیده اند را از بین می برد.

 ٣- با توجه به اینکه ممکن است در سالن پذیرایی انواع تابلوهای تزئینی نصب شوند، نورپردازی موضعی برای این تابلوها نمود بهتری به آن ها می بخشد.

۴- در صورتی که فضای اتاق نشیمن و پذیرایی مشترک باشد، بهتر است هر دو نوع روشنایی در نظر گرفته شود، یعنی برای نشیمن، نور غیرمستقیم با شدت روشنایی پایین و برای پذیرایی از میهمان، نور مستقیم و نیمه مستقیم با شدت روشنایی زیاد استفاده شود.

روشنایی-در-اتاق-پذیرایی

روشنایی آشپزخانه

طراحی روشنایی مناسب برای آشپزخانه اهمیت بالایی دارد. آشپزخانه فضایی است که هم به روشنایی عمومی مناسب فضای کار نیاز دارد و هم نورپردازی دکوراتیو در آن اهمیت دارد. برای تأمین روشنایی آشپزخانه بهتر است نکات زیر در نظر گرفته شود:

 ۱- در طراحی روشنایی خانه نور عمومی مناسب برای آشپزخانه، نور سفید (با دمای رنگ ۴۰۰۰ کلوین) است. از این رو، توصیه می شود در آشپزخانه از لامپ های فلورسنت یا فلورسنت فشرده (کم مصرف) با رنگ نور سفید استفاده شود.

با توجه به وجود وسایلی که تولید حرارت می کنند (نظیر اجاق گاز، سرخ کن و …) استفاده از لامپ های رشته ای و هالوژن باعث انتشار مقدار زیادی حرارت در محیط می شود.

همچنین با توجه به اینکه در فرهنگ ایرانی ساعات زیادی از روز در آشپزخانه سپری می شود، لازم است از لامپ هایی با مصرف پایین استفاده شود تا در مصرف انرژی نیز صرفه جویی شود.

 ۲- برای تأمین نور بیشتر در هنگام کار در آشپزخانه، بهتر است از چراغ هایی با لامپ های فلورسنت T5 (باریک با قطر mm16) در فضای زیر کابینت استفاده شود، تا ضمن داشتن نور سفید با نمود رنگ خوب، در کنار نور عمومی آشپزخانه، روشنایی بیشتر برای فضای کار تأمین شود.

همچنین با توجه به راندمان بالای این نوع چراغ ها و با توجه به اینکه به صورت نور مخفی مورد استفاده قرار می گیرند و منبع نور در معرض دید قرار نمی گیرد، می توان این چراغ ها را در طول ساعات نیمه شب نیز روشن نگاه داشت تا در صورتی که افراد منزل بخواهند نیمه شب وارد آشپزخانه شوند، بدون نیاز به روشن کردن چراغ اصلی از روشنایی کم ناشی از این چراغ ها استفاده کنند.

۳- درصورتی که آشپزخانه از نوع اپن باشد، معمولاً نوعی سقف کاذب در آن استفاده می شود. در چنین حالتی از لازم است نورهایی به صورت فروتاب (Downlight) با استفاده از لامپ های هالوژن رفلکتوردار و یا لامپ های رشته ای در نظر گرفته شوند.

این نورها بیشتر جنبه دکوراتیو بودن دارند. در برخی موارد که سقف کاذب وجود نداشته باشد، از لوسترهای آویزی که نور را به سمت پایین هدایت می کنند برای روشن نمودن این ناحیه استفاده می کنند.

روشنایی-آشپزخانه


از محصولات الیکا الکتریک دیدن فرمایید:

کلید مینیاتوری اشنایدر

محافظ جان اشنایدر


روشنایی اتاق های خواب

 در طراحی روشنایی خانه در قسمت اتاق خواب، علاوه بر تعیین محل چراغ ها، باید به دسترسی کلیدهای روشنایی نیز توجه شود که مربوط به مبحث تأسیسات الکتریکی می شود. برای طراحی روشنایی اتاق های خواب بهتر است به نکات زیر توجه شود:

۱- چراغ اتاق خواب باید به گونه ای باشد که باعث خیرگی نشود. بنابراین آویزان کردن یک لوستر وسط اتاق خواب، می تواند موجب اذیت کردن چشم انسان در هنگامی که بر روی تخت دراز کشیده است شود.

۲- برای تأمین روشنایی عمومی معمولا چراغ های دیواری و چراغ های ایستاده (آباژور) استفاده می شود. باید امکان کنترل روشنایی از نزدیک ترین نقطه به تخت خواب وجود داشته باشد.

٣- از آنجا که معمولاً یک میز توالت نیز در اتاق خواب قرار می گیرد، بهتر است نوعی روشنایی موضعی بر روی دیوار و نه بالای سر فرد در نظر گرفته شود. این نکته از این نظر اهمیت دارد که در اغلب موارد، نور موضعی، بالای سر فرد قرار می گیرد.

در این وضعیت،هنگامی که فرد می خواهد صورت خود را در آینه تماشا کند، بر روی صورت وی سایه ایجاد شده و روشنایی مناسبی بر روی صورت وجود ندارد. در این صورت بهتر است چراغ ها به صورت عمودی و بر روی دیوار قرار گیرند تا چهره فرد را روشن کنند.

باید توجه شود که نور این چراغ ها به صورت غیرمستقیم باید به چهره بتابد، در غیر این صورت، موجب خیرگی و محدود شدن دید فرد می شود.

۴- برای اتاق خواب باید از رنگ نورهای گرم استفاده نمود. لامپ های روشنایی عمومی و آباژور می تواند از نوع فلورسنت و فلورسنت فشرده (کم مصرف) باشد ولی در مورد لامپ هایی که برای روشنایی موضعی میز توالت مورد استفاده قرار می گیرند، بهتر است لامپ های رشته ای و هالوژن به کار برده شود که نمود رنگ خوبی دارند و در هنگام آرایش، رنگ واقعی چهره را نشان می دهند.

 ۵- برخی از افراد عادت دارند در هنگام خواب از چراغ خواب استفاده نمایند، گر چه در حالت کلی توصیه می شود هر چه اتاق تاریکتر باشد، فرد با آرامش بهتری به خواب می رود، در عین حال چنان چه قرار باشد روشنایی دائمی در طول شب به میزان کمتر از Lux5 وجود داشته باشد.

روشنایی-اتاق-خواب

بهتر است چراغ ها به صورت دیواری و در ارتفاع کمتر از تخت خواب نصب شوند. چنانچه ارتفاع چراغ خواب بالاتر از ارتفاع تخت باشد، نور آن در طول شب باعث آزار چشم می شود.

در مورد اتاق خواب کودک وجود نور دائمی توصیه می شود، چرا که تاریکی مطلق ممکن است باعث ایجاد ترس در کودکان شود و هنگامی که کودک در نیمه شب از خواب برخیزد، ممکن است به علت محدود بودن دید، به وی آسیب برسد.

روشنایی-اتاق-خواب-کودک


بیشتر بخوانید:


روشنایی ساختمان

 برای طراحی روشنایی خانه در سایر فضاهای منزل، نظیر سرویس بهداشتی و حمام، استخر، راهروها و راه پله ها نیز لازم است روشنایی مطلوب در نظر گرفته شود. پیشنهادات زیر برای مواردی از این دست در روشنایی خانه ارائه شده است:

۱- برای راه پله ها، قرار دادن یک چراغ در وسط پاگرد پله معمولا کافی است. چنانچه طول پله ها زیاد باشد، ممکن است چراغ های دیواری در طول پله هال نیز مورد استفاده قرار گیرند.

طراحی-روشنایی-راه-پله

۲- معمولاً قرار دادن چراغ هایی در کنار پله و یا زیر پله ها باعث زیباتر شدن محیط شده و دید بهتری ایجاد می کند. در گذشته اغلب چراغ هایی با لامپ های رشته ای معمولی استفاده می شد، ولی امروزه معمولاً از چراغ های LED برای این نوع روشنایی استفاده می شود که توان مصرفی بسیار کمتری دارد و طول عمر آن بالا است.

روشنایی-نمای-بیرونی-ساختمان-مسکونی

٣- برای روشنایی پارکینگ بهتر است از لامپ های فلورسنت یا فلورسنت فشرده (کم مصرف) استفاده شود. در چنین محیط هایی نمود رنگ اهمیت ندارد و معمولاً بهتر است از نور با دمای رنگ بالا (۶۵۰۰ کلوین) استفاده شود.

طراحی-روشنایی-استخر-در-ساختمان-مسکونی

۴- در طراحی روشنایی خانه در سایر فضاهایی که ممکن است در منازل مسکونی وجود داشته باشد، نظیر نمای بیرونی ساختمان، فضای استخر و سونا و جکوزی، حمام و سرویس های بهداشتی، متناسب با نوع معماری روشنایی مخصوص طراحی می شود.

طراحی-روشنایی-سرویس-بهداشتی-ساختمان-مسکونی

در منازل لوکس ممکن است از سیستم فیبر نوری ( Fiber Optics) برای نورپردازی دکوراتیو ایجاد شود که جلوه خاصی به محیط می بخشد.

استفاده-از-فیبر-نوری-در-طراحی-روشنایی-ساحتمان-مسکونی

 ۵- وجود نور در فضاهایی نظیر باغچه هم از نظر زیبایی و هم از نظر امنیتی اهمیت دارد. از آنجا که در خانه هایی با حیاط بزرگ، ممکن است چراغ های داخل باغچه در تمام طول شب روشن بمانند، بهتر است از لامپ های فلورسنت فشرده (کم مصرف) استفاده شود تا در مصرف انرژی صرفه جویی شود.

روشنایی-حیاط-و-باغچه-ساختمان-مسکونی

امروزه برخی از شرکت های تولید کننده لامپ، لامپ های کم مصرفی تولید کرده اند که بر روی آنها سنسورهایی تعبیه شده که با تاریک شدن هوا خود به خود لامپ را روشن نموده و با روشن شدن هوا لامپ خاموش می شود.


بیشتر بخوانید: 

 

در صورتی که سوالی در خصوص مطالب بیان شده دارید می توانید در قسمت نظرات از ما بپرسید یا با ارائه پیشنهادات خود، ما را در بالا بردن کیفیت مقالات یاری کنید. 

میانگین امتیازات ۵ از ۵
از مجموع ۸ رای

سوالات متداول

برای طراحی روشنایی اشپزخانه باید چه نکاتی را مد نظر قرار داد؟

طراحی روشنایی مناسب برای آشپزخانه اهمیت بالایی دارد. آشپزخانه فضایی است که هم به روشنایی عمومی مناسب فضای کار نیاز دارد و هم نورپردازی دکوراتیو در آن اهمیت دارد. برای تأمین روشنایی آشپزخانه بهتر است نکات زیر در نظر گرفته شود:  ۱- نور عمومی مناسب برای آشپزخانه، نور سفید (با دمای رنگ ۴۰۰۰ کلوین) است. از این رو، توصیه می شود در آشپزخانه از لامپ های فلورسنت یا فلورسنت فشرده (کم مصرف) با رنگ نور سفید استفاده شود. با توجه به وجود وسایلی که تولید حرارت می کنند (نظیر اجاق گاز، سرخ کن و ...) استفاده از لامپ های رشته ای و هالوژن باعث انتشار مقدار زیادی حرارت در محیط می شود. همچنین با توجه به اینکه در فرهنگ ایرانی ساعات زیادی از روز در آشپزخانه سپری می شود، لازم است از لامپ هایی با مصرف پایین استفاده شود تا در مصرف انرژی نیز صرفه جویی شود.  ۲- برای تأمین نور بیشتر در هنگام کار در آشپزخانه، بهتر است از چراغ هایی با لامپ های فلورسنت T5 (باریک با قطر mm16) در فضای زیر کابینت استفاده شود، تا ضمن داشتن نور سفید با نمود رنگ خوب، در کنار نور عمومی آشپزخانه، روشنایی بیشتر برای فضای کار تأمین شود.

روشنایی اتاق خواب چگونه طراحی می شود؟

 در طراحی روشنایی خانه در قسمت اتاق خواب، علاوه بر تعیین محل چراغ ها، باید به دسترسی کلیدهای روشنایی نیز توجه شود که مربوط به مبحث تأسیسات الکتریکی می شود. برای طراحی روشنایی اتاق های خواب بهتر است به نکات زیر توجه شود: ۱- چراغ اتاق خواب باید به گونه ای باشد که باعث خیرگی نشود. بنابراین آویزان کردن یک لوستر وسط اتاق خواب، می تواند موجب اذیت کردن چشم انسان در هنگامی که بر روی تخت دراز کشیده است شود. ۲- برای تأمین روشنایی عمومی معمولا چراغ های دیواری و چراغ های ایستاده (آباژور) استفاده می شود. باید امکان کنترل روشنایی از نزدیک ترین نقطه به تخت خواب وجود داشته باشد. ٣- از آنجا که معمولاً یک میز توالت نیز در اتاق خواب قرار می گیرد، بهتر است نوعی روشنایی موضعی بر روی دیوار و نه بالای سر فرد در نظر گرفته شود. این نکته از این نظر اهمیت دارد که در اغلب موارد، نور موضعی، بالای سر فرد قرار می گیرد. در این وضعیت،هنگامی که فرد می خواهد صورت خود را در آینه تماشا کند، بر روی صورت وی سایه ایجاد شده و روشنایی مناسبی بر روی صورت وجود ندارد. در این صورت بهتر است چراغ ها به صورت عمودی و بر روی دیوار قرار گیرند تا چهره فرد را روشن کنند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این مقاله را خوانده اید ؟
بستن
دکمه بازگشت به بالا